Τρίτη 27 Νοεμβρίου 2012

ΕΝΑΣ ΗΡΩΑΣ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΣΤΑ ΣΑΡΑΝΤΑΠΟΡΑ…



Στο κλίμα της ημέρας που πλάκωσαν οι «δόσεις» με τα χρήματα που μας δάνεισαν για να τα ξαναπάρουν πίσω στο πολλαπλάσιο, ήρθα σε αντιδιαστολή με τα λεγόμενα του μπάρμπα Σπύρου Δήμου από τα Σαραντάπορα (1916) ο οποίος πολέμησε στα οχυρά Ρούπελ. Τότε θυμάται οι Γερμανοί, τους χαιρέτησαν στρατιωτικά (προς τιμήν της ανδρείας τους) αλλά δεν πρόλαβε να τελειώσει η μέρα και δεμένους τους οδήγησαν να επισκευάσουν τον δρόμο Δράμα - Καβάλα και τους έδιναν ένα ξεροκόματο τη μέρα για να ζήσουν. Περισσότεροι λέει πέθαναν από την πείνα και τις κακουχίες τότε παρά από τα πυρά των τανκς στα οχυρά.
Κατάφερα να γυρίσει με τα πόδια στο χωριό και παντρεύτηκε, το 1942, την κυρά Ελένη Σπανού, (1915) και μαζί έζησαν όλες τις περιπέτειες που ακολούθησαν την Κατοχή και μαζί ανέστησαν το σπίτι τους μετά τον εμφύλιο και προχώρησαν τη ζωή τους μέχρι σήμερα που έμειναν μόνοι τους στο χωριό και δεν θέλουν να φύγουν να πάνε να ζήσουν κάπου αλλού. Σήμερα που η κυρά Λένη, είναι σχεδόν κατάκοιτη αλλά έχει τον μπάρμπα Σπύρο, που σαν ήρωας της ζωής που ήταν πάντα, της παραστέκεται και την βοηθάει σε ότι χρειαστεί και λέει με χιούμορ πως όπως ποτέ δεν του έδωσαν ένα μετάλιο για την προσφορά του στον πόλεμο, ούτε και σήμερα τον νοιάζονται τι μπορεί να κάνει να βοηθήσει την γριά του…

Κυριακή 4 Νοεμβρίου 2012

ΤΟ ΤΟΥΡΣΙ ΤΗΣ ΚΥΡΑ ΜΕΡΟΠΗΣ


Δεν είναι δα και μυστικό τι πάω και κάνω στα Άγραφα και χάνομαι μέρες ολόκληρες στα χωριά και μιλάω με τους ανθρώπους και μου λένε ιστορίες για τον τόπο, προκειμένου να συμπληρώσω ένα βιβλίο που φτιάχνω για εκεί πάνω και πολύ σύντομα θα είμαι σε θέση να σας ανακοινώσω περί τίνος πρόκειται και να σας καλέσω στην παρουσίασή του.
Πέρα όμως από τα στοιχεία που αναζητώ για το βιβλίο, δεν μπορώ να μην σταθώ και σε ένα σωρό πράγματα που βλέπω και χαρακτηρίζουν τη ζωή ενός χωριού και τις συνήθειες των ανθρώπων όπως αυτές διαμορφώθηκαν στο πέρασμα του χρόνου και έχουν να κάνουν με πολλές πτυχές της διαβίωσης. Κυρίως δε αυτές που διατηρούν ακόμη ισχυρά τα στοιχεία της παράδοσης και φυσικά απέχουν πολύ από τον καταναλωτισμό των ημερών μας και ξεχωρίζουν ως την ελάχιστη ή μηδενική σχέση που έχουν με την αγορά και το χρήμα.

Έτσι, δεν μπόρεσα να παραβλέψω την κυρά Μερόπη Χαλάτση μια ιδιαίτερα πρόσχαρη γυναίκα, στην Νεράιδα Δολόπων,  που παρά την μεγάλη ηλικία και τα προβλήματα που έχει με τα πόδια της, πήγε στον κήπο της και μάζεψε τις τελευταίες πράσινες ντομάτες, κάτι λίγες πιπεριές, λάχανα και καρότα και έφτιαξε με πολλή φροντίδα ένα βαρέλι τουρσί της χρονιάς, όπως έκανε πάντα από τότε που έμαθε την παρασκευή του από την μάνα της.
Το τουρσί στα ορεινά χωριά πρίν κυριαρχίσει η αγορά και διαλυθούν οι μικρές κοινωνίες τους, ήταν απαραίτητο σε κάθε σπίτι γιατί το χειμώνα με τα χιόνια και τους πάγους δεν έβρισκαν ένα λαχανικό να βάλουν στο στόμα τους και γι’αυτό οι νοικοκυρές έφτιαχναν μεγάλες ποσότητες για να έχουν ως την άνοιξη σχεδόν που πρασίνιζαν πάλι οι κήποι.

Το να φτιάξει κάποια νοικοκυρά τώρα τουρσί, δεν ήταν δα και καμιά δύσκολη δουλειά, απλά έπρεπε να διαλέξει τα λαχανικά ώστε να έχουν τον ίδιο χρόνο ωρίμανσης στην περίπτωση βεβαίως που δεν τα έβραζε όλα μαζί. Το ίδιο έκανε και η κυρά Μερόπη, έβγαλε από τις ντομάτες τη βάση του κοτσανιού τους να μη μαυρίζουν, έκοψε σε μεγάλες φέτες τα λάχανο, έριξε και λίγες καυτερές πιπεριές μέσα στο δοχείο καθώς και αρκετά καρότα και το γέμισε ως επάνω με βρασμένη αλμύρα από χοντρό αλάτι. Άλλες λέει δεν το βράζουν αλλά αυτή έτσι έμαθε κι έτσι συνεχίζει και θεωρεί πως κάνει το νοστιμότερο τουρσί το οποίο μάλιστα δεν της έχει κοστίσει ούτε πέντε ευρώ, δηλαδή μόνο για το αλάτι και με αυτό θα νοστιμέψει το τραπέζι της ως πέρα την άνοιξη και επιπλέον, θα το σερβίρει και σαν μεζέ στο τσίπουρο που θα κερνάει τους επισκέπτες του σπιτιού τους γιατί το καφενείο που διατηρούσε δεν μπορεί πια να το λειτουργήσει λόγω της αδυναμίας των ποδιών της…